-
1 рептилия
сущ.; зоол.репти́лияборынгы репти́лияләрне өйрәнү — изуче́ние дре́вних репти́лий
-
2 шыңшу
неперех.1) скули́ть, ти́хо выть ( о собаке)шыңшымас эт булмас — (погов.) не́ было так, что́бы соба́ка не скули́ла
малай шыңшый ук башлады — ма́льчик совсе́м захны́кал
3) перен.; разг. хны́кать, ныть, пла́каться, жа́ловаться || хны́канье, нытьёһавалар бозылды, дип шыңшыды карчык — стару́шка ны́ла, что пого́да испо́ртилась
4) перен.; разг. напева́ть; ти́хо, про себя́ петь; петь под носборынгы көйләрне шыңшу — ти́хо петь стари́нные пе́сни
• -
3 җимерү
перех.1) прям.; перен. разруша́ть/разру́шить, круши́ть, сокруша́ть; разва́ливать/развали́ть, громи́ть/разгроми́ть; лома́ть, полома́ть, слома́ть || разруше́ние, круше́ние, разгро́м, ло́мкакүперне җимерү — разру́шить мост
дошманны җимерү — разгроми́ть врага́
өметләрне җимерү — разру́шить, круши́ть наде́жды
тормышны җимерү — полома́ть жизнь
борынгы мәдәният ядкарьләрен җимерү — разруше́ние па́мятников культуры́
2) перен. наруша́ть/нару́шитьтәртипне җимерү — наруша́ть устано́вленный поря́док
тынычлыкны җимерү — нару́шить поко́й (споко́йствие)
3) перен. хму́рить, нахму́рить, искажа́ть/искази́тькаш җимерү — хму́рить бро́ви
чыраен җимерү — искажа́ть лицо́ (выраже́ние лица́)
••җимерү эше — подрывна́я рабо́та (де́ятельность)
-
4 җыр
сущ.1) в разн. знач. пе́сня || пе́сенныйборынгы җырлар — стари́нные пе́сни
халык җыры — наро́дная пе́сня
җыр бәйрәме — пра́здник пе́сни
җыр авазлары — пе́сенные зву́ки
җыр поэзиясе — пе́сенная поэ́зия
җыр көе — пе́сенный моти́в
••җыр күңеллегә куаныч, күңелсезгә юаныч — посл. пе́сня для весёлого челове́ка - ра́дость, а для гру́стного - утеше́ние
җырның ертыгы юк — погов. из пе́сни сло́ва не вы́кинешь
2) пе́ниехор җыры — хорово́е пе́ние
3) пе́сня, пе́ние ( птиц)сандугач җыры — соловьи́ная пе́сня
4) редко му́зыка, мело́диясүзләрне җырга салу — переложи́ть слова́ на му́зыку, подбира́ть к слова́м мело́дию
•- җыр башлаучы
- җыр башы
- җыр сузу
- җырга осталык
- җырга салу••җыр капчыгы — пе́сенник; челове́к, зна́ющий мно́го пе́сен
җырын җырлау (кемнең җырын җырлау) — пляса́ть под (чью-л.) ду́дку; подпева́ть ( кому)
-
5 көйләү
I перех.1) петь, напева́ть/напе́ть, распева́ть || пе́ние, напева́ниеборынгы җырларны көйләү — петь (распева́ть) стари́нные пе́сни
авыз эченнән көйләү — петь (напева́ть) про себя́
таныш көй көйләү — напева́ть знако́мый моти́в
2) издава́ть/изда́ть протя́жный мелоди́чный звук (о самоваре - при кипении, о ветре)3) в знач. нареч. көйләп нараспе́в, распе́вно; с распе́вом, речитати́вомкөйләп уку — чита́ть нараспе́в
сүзләрне көйләп әйтү — произноси́ть слова́ с распе́вом
көйләп сөйләү — говори́ть речитати́вом
көйләп тирбәтү — убаю́кивать ребёнка под распе́в (пе́сню)
••II перех.көйләп җибәрү — запе́ть
1) настра́ивать/настро́ить, подла́живать/подла́дить ( музыкальный инструмент) || подла́живаниескрипканы баянга көйләү — подла́дить скри́пку под бая́н
2) в разн. знач. нала́живать/нала́дить, подла́живать/подла́дить, прила́живать/прила́дить, устра́ивать/устро́ить (станок, мотор автомашины, смеситель в ванной и т. п.) || нала́дка, нала́живаниеидеология эшен көйләү — нала́дить идеологи́ческую рабо́ту
фермага су җылыткыч көйләү — устро́ить на фе́рме водонагрева́тель
3) тех. регули́ровать, отрегули́ровать || регули́рование, регулиро́вкателевизор сурәтен көйләү — отрегули́ровать изображе́ние телеви́зора
4) разг. приготовля́ть/пригото́вить (обед, постель) || приготовле́ние5) перен. угова́ривать/уговори́ть, склоня́ть/склони́ть (кого-л. к чему-л.), угожда́ть/угоди́ть (кому-л.) || угова́ривание, угожде́ние6) перен. утеша́ть/уте́шить, уcпока́ивать/успоко́ить ( ребёнка)•- көйләп җибәрү
- көйләп кую
См. также в других словарях:
калкан — Борынгы гаскәриләрнең кылыч, сөңге кебек салкын кораллардан саклану өчен тактадан яки металлдан эшләнгән кул сугышы коралы. күч. Саклагыч, сакчы. КАЛКАН ЧӘЧӘК – Зонт форм. чәчәк … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
герман — 1. Германия кешесе, немец 2. Үзәк һәм төньяк көнбатыш Европада яшәгән һәм үзара якын телдә сөйләшкән борынгы кабиләләрнең гомуми атамасы герман телләре … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
фетиш — кит. 1. Борынгы кабиләләрнең ышануы буенча, табигатьтән тыш көчкә ия, дини табыну объекты булып саналган әйбер 2. күч. Һичсүзсез танылган нәрсә, шуңа сукырларча ышану, табыну … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
форум — 1. тар. Борынгы Римда шәһәрнең иҗтимагый тормыш үзәге булып хезмәт иткән мәйдан 2. Киң вәкиллекле җыелыш 3. Интернет челтәрендә фикер алышу өчен булган махсус бит, урын … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
археография — Борынгы язма истәлекләрне өйрәнү фәне … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
атавизм — Борынгы бабаларда булып та, хәзер югалган билгеләрнең организмда яңадан килеп чыгуы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
маг — Борынгы Көнчыгыш илләрендә һәртөрле гыйбадәтләрне, дини йолаларны үтәүче һәм күрәзәлек белән шөгыльләнүче дин башлыгы; жрец … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
саркофаг — Борынгы Мисыр, Греция һәм Римда: зур таш табут яки табут хезмәтен үтәгән корылма. Бөек юлбашчы саналган кайбер кешеләрнең мәетен мавзолейга куя торган табут … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эпиталама — Борынгы грекларда һәм римлыларда яңа өйләнешкән кешеләрне котлау җыры. әд. Кавышу хөрмәтенә язылган шигырь … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
нумизматика — 1. Борынгы тәңкәләрне һәм медальләрне өйрәнә торган фән 2. Борынгы акча тәңкәләрен һәм медальләрен җыю, коллекцияләү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
баба — 1. Бабай (1 3) 2. Хөрмәтле карт ир кеше: үткән буыннарның аеруча билгеле, хөрмәтле вәкиле. Нәселнең, халыкның борынгы чыгыш нигезен тәшкил иткән кабилә, ыру, кеше һ. б. 3. Биологик ыругның (семьялыкның, классның) борынгы бер вәкиле бу… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
